Corona: de invloed op honden en baasjes

Een terugblik: wat betekenen corona en de lockdowns uit het verleden voor de honden van nu?

Dat het coronavirus en de lockdown(s) een grote impact hebben op het welzijn van honden en hun baasjes, voelen we allemaal. Maar wat zeggen onderzoeken hierover?

De meeste onderzoeken zijn gedaan tijdens de eerste coronagolf toen veel landen in een strenge lockdown zaten (2020). De vraag is natuurlijk wat nu nog over is van de toen gemeten effecten. Toch is het aardig om terug te blikken op de coronacrisis en de gevolgen voor het hondenleven.

Het kan ons ten eerste helpen om onze hond beter te begrijpen. De omstandigheden van een of twee jaar geleden kunnen nog altijd invloed hebben op onze hond. Bijvoorbeeld: als een hond op jonge leeftijd onvoldoende is gesocialiseerd, kan dat wel degelijk gevolgen hebben voor zijn verdere leven.

Ten tweede helpt het ons om kritisch te kijken naar de toekomst. We zijn immers nog niet uit de coronacrisis of terug naar ‘het oude normaal’. Begin dit jaar zaten we zelfs nog in een lockdown. Als je beseft wat mogelijk betekent voor je hond, kun je hier als eigenaar ook goed op inspelen.

De impact van corona en de lockdowns zijn onderverdeeld in verschillende categorieën.

1. Sociaal en emotioneel welzijn eigenaar

De aanwezigheid van een hond lijkt vooral een positief effect te hebben op het welzijn van het baasje.

Gezelschap
In tijden waar mensen afstand moesten houden en drastisch minder contact hadden met anderen, hadden zij veel steun aan hun hond. Ze vonden het prettig om gezelschap te hebben. Iets wat iedere hondeneigenaar wel kan beamen!
Fysiek contact
In Nederland werd de term ‘huidhonger’ populair. Het laat zien dat we als sociale wezens behoefte hebben aan fysiek contact. Toen dit contact door corona (deels) wegviel, beschouwden mensen het aaien van en knuffelen met hun hond als extra waardevol.
“Ik woon alleen en het hebben van een hond heeft voor mij een groot verschil gemaakt. Gewoon iemand hebben om mee te knuffelen en rond te hangen heeft het gevoel van isolatie enorm verlicht.”
Quote van respondent uit een van de onderzoeken.
Minder eenzaamheid
Een hond lijkt als buffer te werken tegen eenzaamheid in tijden van corona. Hondeneigenaren waren genoodzaakt om toch naar buiten te gaan. Hier kwamen ze weer anderen tegen en hadden zo de gelegenheid voor een praatje. Dit is nog eens bevestigd in een onderzoek onder ouderen (60-plussers). Zij hadden veel minder sociale contacten tijdens de pandemie, wat bijdroeg aan gevoelens van eenzaamheid. Het regelmatig uitlaten van een hond hielp deze gevoelens te voorkomen.
Werkroutine
Echter, er zijn ook mensen die het lastig vonden om thuis te werken met een hond. Dit komt bijvoorbeeld doordat de hond blafte tijdens vergaderingen of in beeld kwam tijdens Zoom-calls. Anderen ervaren juist meer balans in tussen werk- en privéleven.

2. Welzijn hond

Een hond lijkt dus een grote steun voor mensen in tijden van corona. Echter, het welzijn van de hond zelf lijkt te worden aangetast door een lockdown.

Korte wandeling
Honden werden minder en/of korter uitgelaten. Dit was vooral het geval tijdens de meest strenge lockdown, waar mensen beperkt naar buiten mochten. Dit zorgde ervoor dat honden minder beweging krijgen en minder prikkels kregen van bijvoorbeeld nieuwe omgevingen en geuren.
Socialisatie
Er was minder contact met andere honden. Mensen vermeden bewust (drukke) uitlaatgebieden of lieten hun hond niet snuffelen aan andere honden vanwege de vereiste 1,5 meter afstand. Ook hebben veel respondenten hun zorgen geuit over het gebrek aan socialisatie tijdens de lockdown.
“Bezorgd over het gebrek aan sociale interacties die hij heeft, zeker met andere honden. Hij is erg vriendelijk en vindt het moeilijk dat hij niet mag spelen of gedag kan zeggen.”
Quote van respondent uit een van de onderzoeken.
Dit sluit aan op geluiden die we in ook Nederland hoorden. Puppy-eigenaren hadden moeite om hun hond te socialiseren, omdat ze immers minder mensen of honden tegenkwamen op straat.
Minder rust, minder alleen
De hond is nog zelden alleen. Een onderzoek uit Groot-Brittannië laat zien dat veel honden tijdens de lockdown helemaal niet alleen gelaten werden (57,8%). Voor de lockdown lag dit percentage een stuk lager (14,5 %). Het deel van de honden dat langer dan 3 uur alleen werd gelaten, is ook drastisch verminderd (van 48,4% naar 5,4%). Doordat het gezin meer thuis is, lijken sommige honden minder tot rust te komen.

3. Gedragsproblemen

Er zijn dus best wat veranderingen geweest in het leven van de honden: beperking van de fysieke uitlaatklep, minder contact met soortgenoten en meer gezinsleden om zich heen. Dit heeft mogelijk geleid tot meer frustratie. Veel hondeneigenaren meldden de volgende gedragsproblemen bij hun hond.

Verlatingsangst
Dit hangt eigenlijk samen met het vorige punt. Mensen lieten hun hond zelden alleen tijdens de lockdown. Nederlandse hondenprofessionals waarschuwden al in 2020 dat honden verlatingsangst konden ontwikkelen, wanneer mensen weer langzaam hun leven oppakken. Dit lijkt momenteel inderdaad een probleem te vormen.
Meer blaffen
In bijna een kwart van de gevallen (24,7%) werd het blafgedrag bij honden erger.
Onzindelijk
Er werden meer ongelukjes in huis gemeld.
Angst voor harde geluiden
Deze angst werd erger bij honden die hier voor de lockdown al last van hadden.

4. Bijtincidenten

Tot slot lijkt de lockdown invloed te hebben op bijtincidenten.

Totaal minder bijtincidenten
Het aantal bijtincidenten is gedaald, althans in de onderzoeken uit India en Italië. Dit lijkt op het eerste gezicht goed nieuws. De daling komt echter doordat er minder bijtincidenten door vreemde honden (dus buiten het gezin) hebben plaats gevonden. Dit is logischerwijs te verklaren doordat mensen (en honden) minder vaak buiten kwamen.
Meer beten door honden uit gezin
De andere kant van de medaille is dat in verhouding veel meer van de gemelde bijtincidenten zijn veroorzaakt door honden binnen het gezin. Het onderzoek uit Bologna heeft specifiek betrekking op bijtincidenten met kinderen. Hier was 32% van de honden binnen het gezin verantwoordelijk voor een bijtincident; in tijden van lockdown was dit maar liefst 73%.
Ernstiger verwondingen
De bijtincidenten in tijden van lockdown waren ook ernstiger: kinderen werden vaker in het gezicht gebeten en de verwondingen moesten vaker gehecht worden.

Tips

Wat kun je met deze informatie? Wees je bewust welk effect corona en de maatregelen hebben (gehad) op je hond. Moet je hier extra actie ondernemen? Vraag eventueel een goede hondentrainer om raad.

Creëer rust
Komt je hond genoeg tot rust nu het gezin meer thuiszit? Je zal je hond hierbij wat moeten helpen. Zorg voor een veilige rustplek, waar je hond beschermd is tegen de ergste drukte. Laat de hond ook even met rust. Dit kan lastig zijn met een druk gezin, waarbij de kinderen ook voortdurend willen spelen en knuffelen met de hond. Spreek vaste momenten af waarop de hond niet gestoord wordt en zijn eigen gang kan gaan.
Voorkom verlatingsangst
Om te voorkomen dat je hond verlatingsangst ontwikkelt, zal je hier actief mee aan de slag moeten. Bedenk hoe het leven van je hond er na corona uit ziet. Zijn jullie dan op kantoor aan het werk? Bereid hem daar nu alvast op voor. Ga dus ook eens op pad zonder je hond, zodat hij hieraan blijft wennen. Misschien kun je nu alvast een hondenuitlaatservice uitzoeken? Als je hond al signalen vertoont van verlatingsangst, kun je hiervoor een gediplomeerde hondentrainer inschakelen. Wacht niet tot de samenleving ‘ineens’ opent en je weer volle dagen op kantoor moet zijn.
Plan socialisatie
Meer dan ooit moeten hondeneigenaren socialisatie actief plannen. Het kan zijn dat je nu minder mensen, honden of verkeer tegenkomt. Als je hond daar op jonge leeftijd geen kennis mee maakt, kan hij hier moeite mee krijgen op latere leeftijd. Je kunt situaties speciaal opzoeken, maar ook nabootsen om je hond hieraan te laten wennen.
Houd toezicht met kinderen
Misschien is de opvang dicht of gaan sportclubjes en andere uitjes niet door. Dat betekent dat kinderen dus meer thuis zitten. Vaak zijn jongere kinderen (onder de leeftijd van 5 jaar) betrokken bij bijtincidenten, omdat ze luidruchtiger zijn, onvoorspelbaar in bewegingen en geluid of de hond provoceren, door bijvoorbeeld aan de oren te trekken. Houd daarom altijd toezicht. Indien dit niet mogelijk is, maak je gebruik van afscheidingen, zoals een puppyren of traphekjes.

Bronnen

Bolstad, C.J., Edwards, G.E., Gardner, A. & Nadorff, M.R. Pets and a Pandemic: An Exploratory Mixed Method Analysis of How COVID-19 Pandemic Affected Dogs, Cats and Owners. Human-Animal Interaction Bulletin. 2021. Vol. 11 (2), 65-78
Bowen, J. et al. The effects of the Spanish COVID-19 lockdown on people, their pets and the human-animal bond. Journal of Veterinary Behavior. 2020.
Christley, R.M. et al. Impact of the First COVID-19 Lockdown on Management of Pet Dogs in the UK. Animals. 2021, 11, 5
Holland, K.E et. al. “More Attention than Usual“: A Thematic Analysis of Dog Ownership Experiences in the UK during the First COVID-19 Lockdown. Animals. 2021. 11, 240
Olivia, J.L. & Johnston, K.L. Puppy love in the time of Corona: Dog ownership protects against loneliness for thos living alone during the COVIV-19 lockdown. Journal of Social Psychiatry. 2021, Vol 67 (3), 232-242
Parente, G, et al. Consequences of COVID-19 Lockdown on Children and Their Pets: Dangerous Increase of Dog Bites among the Paediatric Population. Children. 2021, 8, 620
Saleen, M.S. et al. Imposing COVD-19 lockdown and reported dog bite cases: An experience from a tertiary antirabies center in North India. Journal of Veterinary Behaviour. 2021. 42, 48-52